Συναισθήματα στον Αυτισμό

Συναισθήματα στον Αυτισμό

Συναίσθημα: μια σύνθετη υποκειμενική, συνειδητή εμπειρία. Ο συνδυασμός νοητικών καταστάσεων ,ψυχοσωματικών εκφράσεων  και βιολογικών αντιδράσεων του σώματος. Είναι κάτι βαθύ εσωτερικό που επιδρά στο σώμα και την ψυχή και εκφράζεται στο πρόσωπο τη φωνή τη στάση του σώματος και είναι παρατηρήσιμο  από τους άλλους..

Υπάρχει όμως αυτή η έννοια στον Αυτισμό; τι είδους συναισθήματα γεννά ο αυτισμός και πως βιώνονται από ανθρώπους που ζουν με αυτιστικά άτομα;

Η διάγνωση του αυτισμού είναι μια σοβαρή και επίπονη διαδικασία! Το αίσθημα της άρνησης ότι δηλαδή δεν συμβαίνει σ’ εμένα ή δεν μπορεί να είμαι τόσο άτυχος πρωτοστατούν στα αρχικά  στάδια της ανακοίνωσης από τον ειδικό! Θυμάμαι όταν διαγνώστηκε ο πρώτος μου γιος κοίταζα για πολλή ώρα επίμονα τον γιατρό ,άφωνη, μη συνειδητοποιώντας αυτό που άκουγα!!Όχι κάνετε λάθος ήθελα να φωνάξω…..

Ο πόνος  είναι ένα δευτερεύον συναίσθημα που νιώθουμε σχεδόν όλοι όσοι ζούμε με αυτιστικά άτομα!!Μπορεί να είναι ψυχοσωματικός και να συνυπάρχει με άγχος ,κατάθλιψη, στενοχώρια και αίσθημα απελπισίας…Άλλες φορές αντανακλά σε διάφορα σημεία του σώματος , δημιουργώντας την εντύπωση ότι πάσχεις από κάτι σοβαρό. Το επόμενο διάστημα της διάγνωσης  είχα κατακλυστεί από ενοχές, αίσθημα θυμού κλείστηκα στον εαυτό μου ,απομονώθηκα στις σκέψεις μου και το μέλλον φάνταζε δυσοίωνο!! Σε άλλες περιπτώσεις γονείς περιγράφουν ότι εκτός της απομόνωσης και έλλειψης  κοινωνικής ζωή ς νοιώθουν μόνιμα θλίψη, ντροπή, αίσθημα αποτυχίας πράγμα που αντανακλά στην οικογενειακή και ευρύτερη ζωή τους.

Με τη σειρά μου ένιωθα και νιώθω συχνά αποδιοργανωμένη καθώς το απρόβλεπτο και το αναπάντεχο στη ζωή αυτών των παιδιών όπως μια ξαφνική κρίση, ένα επίμονο κλάμα, μια εμμονή, μια έξαρση επιθετικότητας σε κάνουν να μην μπορείς να « οργανώσεις « κανονικά τη ζωή σου, να μην μπορείς να ζεις έναν κανονικό τρόπο και Ρυθμό ζωής..

Η καθημερινότητα με ένα ή περισσότερα -όπως στη δική μου περίπτωση – αυτιστικά άτομα είναι ζήτημα εξαιρετικά πολύπλοκο .Αισθάνονται αυτά τα παιδιά; και τι Αισθάνονται ;και πως μπορείς να το ξέρεις αυτό; είναι κάτι που συχνά με απασχολεί..

Τα αυτιστικά άτομα θεωρούνται κοινωνικά αποκλεισμένα με καμία ανάγκη και θέληση να κάνουν φίλους ή ουσιαστικές σχέσεις. Αυτό όμως είναι λάθος!!Τα άτομα αυτά έχουν ανάγκη από βαθιές και ουσιαστικές σχέσεις.

Λόγω όμως των δυσκολιών στην κοινωνική επικοινωνία και αλληλεπίδραση δεν μπορούν να εκφράσουν και να πραγματοποιήσουν εύκολα αυτή τους την επιθυμία!!Έχουν άκαμπτες,απότομες,πρωτόγονες και πρωτόγνωρες συχνά συμπεριφορές με παράξενες κινήσεις και λόγια ενώ η ύπαρξη συχνά μη λεκτικής επικοινωνίας κάνει τις σχέσεις εξαιρετικά δυσχερείς.

Η πραγματικότητα πάντως μέσα από μελέτες και την καθημερινή συνύπαρξη και τριβή , αποδεικνύει, ότιτα άτομα με αυτισμό νοιώθουν όχι βέβαια όλα ,αλλά τα βασικά συναισθήματα:χαρά,λύπη,αγάπη,θυμό,φόβο.

Από τη δική μου μικρή εμπειρία με δύο αυτιστικά αγοράκια .θα έλεγα ότι το αίσθημα της  χαράς και της αγάπης ,υπερτερούν έναντι των αρνητικών συναισθημάτων!!Βλέπεις μια σφιχτή αγκαλιά που θα τους προσφέρεις ,ένα χαμόγελο, μια έξοδο στη φύση για περπάτημα, μια βόλτα με το αυτοκίνητο, το παιχνίδι μαζί τους κ.α. τους γεμίζει χαρά και κι ευφορία. Στη λύπη τους ,στις εμμονές στους ,στις κρίσεις τους ένα γλυκό χάδι, μια αγαπημένη μελωδία  που θα τους τραγουδήσω ή θα ακούσουν είναι ικανά να τους επαναφέρουν το αίσθημα της χαράς!!Να τονίσω εδώ ότι μόνοι τους πολλές φορές αναζητούν την αγκαλιά και το παιχνίδι!!!

Είναι βέβαια πολύ δύσκολο να εξασφαλίσεις ότι πάντα θα είσαι χαρούμενη και ευχάριστα θα ανέχεσαι όλα τα προβλήματα και τις συμπεριφορές τους που φορές είναι και ακραία άσχημες .

Ούτε ότι  το κλίμα μέσα στο σπίτι θα είναι πάντα ευχάριστο και θετικό. Δεδομένου  όμως ότι μόνο μέσα σε ένα ήρεμο ,χαρούμενο περιβάλλον  και με θετικές συμπεριφορές αναπτύσσονται και τελικά εξελίσσονται τα άτομα αυτά είναι ένα σοβαρό κίνητρο για να προσπαθήσουμε να τα καταφέρουμε…….

Ο φόβος είναι ένα βασικό, θεωρώ, συναίσθημα στα παιδιά αυτά. Πράγματα του κόσμου αυτού, που δεν μπορούν να κατανοήσουν, να αντιμετωπίσουν και να φιλτράρουν καθώς και  συμπεριφορές ή χειρονομίες που δεν αντιλαμβάνονται τι σημαίνουν τα γεμίζουν λύπη, φόβο και θυμό!!!Μπορεί να αντιδρούν άσχημα, απότομα, βάζοντας σε κίνδυνο τον εαυτό τους και τους άλλους. Για παράδειγμα οι δυνατοί θόρυβοι ,ζωηρά φώτα έντονες οσμές ασυνήθιστες υφές, δημιουργούν ανασφάλεια, φόβο ,ταραχή, άγχος! Ο πόνος που κάποιες φορές νοιώθουν, τους δημιουργεί επίσης φόβο και στρες γιατί δεν καταλαβαίνουν γιατί υπάρχει και πως να τον διαχειριστούν, αλλά και πως να τον εκφράσουν! Τότε αναζητούν οι ίδιοι την αγκαλιά για παρηγοριά και παρηγορούνται, αρκεί να τους κοιτάξεις κατάματα και με σταθερή ,τρυφερή φωνή να επαναλάβεις λόγια που θα βοηθήσουν στην ηρεμία τους!!

Με τα χρόνια και αφού πέρασα μέσα από πληθώρα αρνητικών και μη συναισθημάτων μπορώ να πω ότι σήμερα όχι αποκλειστικά μόνη μου, αλλά με τη βοήθεια αγαπημένων ανθρώπων και επιστημόνων, νιώθω  πιο έτοιμη και συνειδητοποιημένη να αντιμετωπίσω το δύσκολο πρόβλημα του αυτισμού!!Η αποδοχή του προβλήματος, η αισιοδοξία για καλύτερη έκβαση, η αγάπη για τα αθώα ,αλλά άτυχα αυτά πλάσματα, η άδολη αγάπη τους, η πραγματική χαρά και ευτυχία που νοιώθουν όταν τα αγκαλιάζεις, το γλυκό χαμόγελο που σου προσφέρουν όταν νοιώθουν ότι και συ απολαμβάνεις την παρέα τους και τα δέχεσαι όπως είναι!!!

Πως να μην  συμπονέσεις και αγαπήσεις ,να μην προσφέρεις σ’ αυτά τα άτομα που έχουν όσο τίποτα ανάγκη την παρουσία σου και τη βοήθεια σου ,τον χρόνο σου αφού σχεδόν τα πάντα εξαρτώνται από εσένα. Κι ενώ νομίζεις ότι τους προσφέρεις, περισσότερο εσύ μάλλον ωφελείσαι και διδάσκεται από αυτούς.. Όλα τα παραπάνω σε συνδυασμό με την εξέλιξη τους σε πολλούς τομείς που είναι και αποτέλεσμα θεραπευτικών παρεμβάσεων απο διάφορους φορείς σε κάνουν, με κάνουν ,να αισθάνομαι αισιόδοξη να συνεχίσω….

Το αυτιστικό άτομο χρειάζεται κάθε μέρα να προσαρμόζεται σε έναν κόσμο που δεν γνωρίζει επαρκώς και δεν καταλαβαίνει και γι’ αυτό   συχνά νοιώθει ματαίωση. Χρειάζεται χρόνος και προσπάθεια για μια σχέση εμπιστοσύνης! Μπορούμε να τους βοηθήσουμε να κατανοήσουν τον κόσμο και πως μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις δεξιότητες τους για να ανταποκριθούν σε αυτόν!!!Αλλά πρέπει να είμαστε κι εμείς ανοικτοί να μάθουμε από τη δική τους εμπειρία. Ας αφήσουμε τα άτομα με αυτισμό να μας ξεναγήσουν στον δικό τους κόσμο!!

Σαραφείδου Γεώργια

.